Terugblik: bezoek aan biovarkenshouderij de Beukentuin
Terugblik: bezoek aan biovarkenshouderij de Beukentuin
De Beukentuin, de bioboerderij van Arno en Ghislaine Baijens, bestaan uit 120 zeugen, 825 vleesvarkens en 30 hectare grond. Daarnaast zetten ze in op verbreding via sessies ‘biggen knuffelen’ en uitgebreidere bedrijfsrondleidingen. Ook vormen ze een zorgboerderij voor de sociale herintegratie van enkele zorggasten in de maatschappij. Arno en zijn vrouw beschikken over 2 vaste arbeidskrachten om alles te kunnen bolwerken. ‘De verbreding is uitgegroeid tot de meest rendabele activiteit op het bedrijf. Mensen kunnen 4 dagen per week inschrijven voor het biggen knuffelen. Meestal zijn deze sessie volgeboekt, o.a. dankzij onze social media zien we de populariteit van deze sessies enorm toenemen. Biggetjes zijn nu eenmaal erg aaibaar en het levert mooie foto’s op de instagrampagina’s van allerlei influencers’ lacht Arno.
Afzet
In 2004 startte Arno als één van de eerste omschakelaars in Nederland met het kweken van biovarkens voor afnemer de Groene Weg. Niet lang nadien zette hij de samenwerking stop en kwam hij, via een tussenstop bij Porcs Qualité Ardenne, terecht bij zijn huidige afnemer: Van Loon Vlees. Arno: ‘6 jaar geleden benaderde Van Loon me omdat ze een lokale keten van biovarkensvlees wilden opzetten voor o.a. Lidl en Albert Heijn. Intussen werken we al die jaren succesvol samen en reguleer ik het aanbod van biovarkens voor deze keten. Bio valt of staat met je afzet. Van Loon biedt contracten van 5 jaar aan biovarkenshouders. De prijs die we krijgen is via een kostprijsberekening gekoppeld aan de biovoederprijs, die 75% van de totale kostprijs uitmaakt. Je kent dus je prijs voor de komende 5 jaar, wat een enorm voordeel is in vergelijking met het gangbaar. Momenteel bedraagt de prijs 4€/kg geslacht gewicht, excl. BTW, maar is de hoge voederprijs, te wijten aan de oorlog in Oekraïne, moeilijk volledig door te rekenen. Alle varkens worden wel nog 100% biologisch afgezet. Op de biopercelen teel ik normaal gezien voornamelijk tuinbouwgewassen. Dit jaar zette ik omwille van die hoge voederprijzen echter 16 ha biologische korrelmaïs, wat ons 200 ton CCM zal opleveren dit najaar’.
Mestafzet
De afzet van de biologische varkensmest verloopt vlot. Biologische mest wordt verplicht afgezet op biopercelen. Naast afzet op de eigen percelen wordt de mest ook afgezet bij bio-akkerbouwers in de polders, die de mest komen ophalen. De vaste mest brengt op, voor de drijfmest wordt er bijgelegd. Het gebruik van biologisch stro als strooisellaag in de stal is niet verplicht. Voor gangbaar stro betaalt Arno 130€, voor biologisch stro 150€.
De zeugen
Tijdens een rondgang op het bedrijf komen de meer technische aspecten van de bedrijfsvoering aan bod. Vroeger werd er gewerkt met een 4-wekensysteem, intussen is men overgeschakeld op een 1-weeksysteem. Arno is inmiddels ook andere zeugen aan het gebruiken dan bij de start van de biologische bedrijfsvoering.
Arno: ‘De zeugen die het meest agressief zijn naar mensen toe, zijn vaak wel de beste moederdieren. Hier moet je een evenwicht in zoeken. 2/3e van de genetica van de zeugen bestaat uit Nederlands landras. De overige genetica kwam vroeger uit Large White, maar hiervoor gebruik ik nu het Zwitsers landras. De eindbeer is een Pietrain voor de bevleesdheid. De zeugen mogen 3 antibioticabehandelingen per jaar krijgen, ontwormingen tellen niet mee. Hormoonbehandelingen zijn niet toegestaan in bio’.
De biggen
De buitendeuren van de kraamhokken gaan toe als de zeugen gaan werpen, om verbranding van de biggen bij een buitenworp tegen te gaan. 75% van de uitloop van de kraamstal is overdekt. Dit is conform volgens de Nederlandse biowetgeving, in België mag slechts 75% van de uitloop overdekt zijn. Binnen is er vloerverwarming op basis van een warmtepomp voorzien. Deze hokken zijn bovendien uitgerust met valhekken om de kans op doodliggers te verminderen. De kans op doodliggers is het grootst tijdens de eerste 2 dagen na het werpen. Het meest voorkomende gezondheidsprobleem bij de biggen is diarree. Elk biomestvarken mag max. 1 antibioticumbehandeling krijgen, waarbij er een dubbele wachttijd gehanteerd moet worden. Meer behandelen kan maar dan moet het dier gangbaar afgezet worden. De biggen worden gespeend op 7 weken, erna worden ze nog één week in hetzelfde nest gehouden. Af en toe worden er biggen verkocht aan kleinere afnemers voor prijzen rond de 130€/big van 25kg.
De vleesvarkens
De mestvarkens worden op de Beukentuin niet gecastreerd. ‘De beren worden daarom op 84 kg karkasgewacht geslacht, de gelten op 94 kg karkasgewicht. Ze worden niet in aparte groepen gesorteerd. Elke beer wordt getest op berengeur, wat 2,4 € per dier kost. Dit gebeurt in het slachthuis op de karkassen. De hokken van de mestvarkens bevatten geïsoleerde daken waar ze in de winter vnl. binnen blijven. Ze worden handmatig uitgemest’ besluit Arno.