Wie al biologische maïs teelde, weet dat hij moet opletten voor kauwen en kraaien. Kort na hun opkomst trekken zij de plantjes uit. Zaadontsmetting is geen optie in de biologische teelt, wel in de gangbare. Wat zijn nu onze mogelijkheden om toch een goede maïsproductie te krijgen? We bespreken diverse mogelijkheden, maar het zal vooral de combinatie zijn die werkt.

Teelttechniek

Hier gaan we vooral kijken naar de zaaidiepte en het zaaitijdstip. We willen het de dieren zo moeilijk mogelijk maken om schade te maken. We kunnen dit door er voor te zorgen dat de plantjes net iets steviger in de grond staan, door net iets dieper te zaaien dan we gewoon zijn. Overdrijven is hier zeker niet de boodschap, maar 1 à 1,5 cm dieper zaaien kan helpen.

Een ander belangrijk punt is er voor te zorgen dat de plantjes snel groeien. We hebben nogal de neiging om zo vroeg mogelijk te zaaien. Maar dan is de bodem vaak nog te koud en gebeurt de kieming een stuk trager. Enkele weken later zaaien bij hogere bodemtemperaturen zorgt er voor dat de kieming een stuk sneller gaat. Hierdoor zijn de plantjes sneller ingeworteld en kunnen de kauwen en kraaien er minder schade in toebrengen.

Wat minder helpt is het dikker zaaien. Zij gaan toch de rij af en trekken plantje na plantje uit. Zo ontstaan er toch kale rijen, misschien iets korter, maar toch even verlieslatend.

Afvangen of afschieten van de kauwen en kraaien

Kraaien en kauwen zijn beschermde dieren volgens het soortenbesluit van 2009. Dat betekent dat ze normaal niet mogen worden gevangen of gedood. Gelukkig wist men toen ook al dat deze vogels voor problemen zorgen. Daarom heeft men een bijlage 3 geschreven bij dit soortenbesluit waarin regels zijn opgenomen om o.a. de zwarte kraaien en kauwen aan te pakken.

Landbouwers/grondgebruikers mogen, mits aan bepaalde voorwaarden te hebben voldaan, deze vogels vangen en doden. Het vangen is gebonden aan tijdsbeperkingen gedurende het jaar: tussen 16 februari en 16 oktober. Je mag gebruik maken van trechtervallen en Larsen-kooien. Ze mogen ook bestreden worden met het geweer en met roofvogels.

Vooraleer je de bestrijding mag opstarten moet je een melding doen bij Natuur en Bos (ANB) via een modelformulier. Je kan hiervoor de plaatselijke jager of de plaatselijke WBE vragen om die bestrijding aan te vragen en uit te voeren. Er moet een plan bijgevoegd worden waarop aangeduid staat waar de bestrijding zal plaats vinden. Dit plan hoeft niet als de jager of de WBE de aanvraag indient.

Het is ook verplicht om eerst de maatregelen uit de ‘Code goede praktijk’ toe te passen vooraleer er tot bestrijding mag worden overgegaan. Dit is oa het gebruik van een kanon, het hangen van vlagjes, het gebruik van afschrikpoppen, … . Er wordt ook in het meldingsformulier gevraagd om de te vermijden schade (type en omvang) te omschrijven.

Om de vogels te lokken naar de trechtervallen of de Larsen-kooien, is het toegelaten om 2 lokvogels per val in het bezit te hebben. Deze lokvogels moeten geen geringde exemplaren zijn, maar moeten wel goed verzorgd worden, ook als ze gebruikt worden in de vallen. Ze moeten dus over water en voeder beschikken en voldoende beschut zitten. Een goede samenwerking met de jager levert hier een groot voordeel op.

Afdekken

In de groenteteelt wordt meer en meer gebruik gemaakt van netten om de teelten te beschermen. Deze netten kunnen meerdere plaagorganismen weg houden. Zo zijn er netten die perfect werken tegen insecten omdat ze fijn genoeg gemaakt zijn. Andere zijn dan weer ideaal om bv houtduiven weg te houden.

Het afdekken van een perceel maïs wordt niet vaak gedaan, maar toch zie je af en toe een perceel waar afbreekbare folie gebruikt wordt om ook het onkruid tegen te houden. Dit kan ook een positief effect hebben om de schade door kraaien en kauwen te beperken.

Afschrikmiddelen

Maar misschien kunnen we toch ook wel een oplossing vinden in het gebruik van afschrikmiddelen. Om de bestrijding te mogen toepassen hebben we al aangegeven dat het verplicht is om de maatregelen toe te passen uit de ‘Code goede praktijk’. Voor vogels zijn er een tiental maatregelen voorop gesteld.

Een er van is ook het gebruik van geluiden. Recent is er in Denemarken een nieuw systeem op de markt gebracht dat eerst de diersoort herkent en daarna haar eigen angstkreten uitstuurt. Hierdoor krijgen we een efficiënte afweer van oa kraaien en kauwen. Uiteraard zullen ook andere geluidssystemen tijdelijk hun werk doen, maar kraaien en kauwen zijn slimme vogels en ze wennen heel snel aan deze maatregelen.

De enige maatregel waaraan ze niet wennen is het wegvangen of afschieten. Het combineren van de betere afschrikmiddelen met regelmatige actie van de jager is de beste garantie op minder schade. Neem dan ook tijdig contact op met de jager en zorg er samen voor dat zij de kans niet krijgen om schade te veroorzaken. Jagers werken hier graag aan mee omdat die dieren ook de nesten van patrijzen en fazanten leegroven.

Meer info? ignace.deroo@boerenbond.be